فرانشیز بیمه چیست؟ تعریف ، انواع و نحوه محاسبه فرانشیز
فرانشیز بیمه چیست؟
فرانشیز مبلغ یا درصدی از خسارت است که پرداخت آن بر عهده بیمه‌گذار قرار می‌گیرد. این مبلغ می‌تواند به شکل عدد ثابت یا درصدی از خسارت محاسبه شود. هدف از تعیین فرانشیز کاهش هزینه‌های شرکت بیمه و ایجاد تعادل در حق بیمه است.
این مفهوم محدود به ایران نیست و در سراسر دنیا شرکت‌های بیمه سازوکار مشابهی را به‌کار می‌گیرند. به بیان ساده، فرانشیز همان بخشی از خسارت است که بیمه آن را جبران نمی‌کند و باید توسط فرد بیمه‌شده پرداخت شود.
مثال ساده از فرانشیز
فرض کنید بیمه بدنه خودرو دارید و فرانشیز در قرارداد شما ۲۰ درصد درج شده است. حالا اگر شیشه خودرو آسیب ببیند و هزینه تعمیر آن ۵۰۰ هزار تومان باشد، شرکت بیمه تنها ۸۰ درصد مبلغ (۴۰۰ هزار تومان) را می‌پردازد و شما باید ۱۰۰ هزار تومان باقی‌مانده را خودتان تقبل کنید. همین ۱۰۰ هزار تومان همان فرانشیز است.
انواع فرانشیز بیمه
فرانشیز می‌تواند به شیوه‌های گوناگون تعیین شود:
- فرانشیز درصدی از خسارت: در این حالت درصد مشخصی از هزینه بر عهده بیمه‌گذار است. مثلاً اگر فرانشیز ۱۰ درصد باشد و هزینه درمان ۵ میلیون تومان شود، شما باید ۵۰۰ هزار تومان پرداخت کنید.
- فرانشیز ثابت: عددی مشخص به عنوان فرانشیز تعیین می‌شود. برای مثال اگر فرانشیز ۵۰۰ هزار تومان باشد و خسارت ۴ میلیون تومان، سهم شما همان ۵۰۰ هزار تومان خواهد بود.
- فرانشیز درصدی از مبلغ بیمه‌شده: در این حالت درصد فرانشیز از کل مبلغ بیمه محاسبه می‌شود. مثلاً اگر بیمه‌نامه ۵۰ میلیون تومان پوشش داشته باشد و فرانشیز ۵ درصد باشد، در زمان خسارت ۲.۵ میلیون تومان از جیب شما پرداخت می‌شود.
- فرانشیز ترکیبی: برخی شرکت‌ها ترکیبی از درصد و مبلغ ثابت را در نظر می‌گیرند. به عنوان نمونه، ۲۰ درصد خسارت یا حداکثر تا سقف یک میلیون تومان.
- فرانشیز با سقف غرامت: در این حالت، شرکت بیمه سقف مشخصی برای پرداخت خسارت تعیین می‌کند و مازاد آن بر عهده بیمه‌گذار خواهد بود.
نحوه محاسبه فرانشیز
میزان فرانشیز در هر بیمه‌نامه به‌طور شفاف درج می‌شود و بسته به نوع بیمه (خودرو، درمان، مسئولیت و …) می‌تواند متفاوت باشد. بنابراین قبل از خرید بیمه‌نامه لازم است شرایط آن را دقیق مطالعه کنید تا در زمان خسارت غافلگیر نشوید.
فرانشیز در انواع بیمه‌ها
- بیمه‌های اموال: مانند بیمه بدنه یا آتش‌سوزی که معمولاً فرانشیز مشخصی دارند.
- بیمه‌های درمان تکمیلی: معمولاً بخشی از هزینه‌های درمانی به عنوان فرانشیز بر عهده بیمه‌گذار است. (برای جزئیات بیشتر به صفحه بیمه درمان تکمیلی سامان مراجعه کنید.)
- بیمه‌های مسئولیت: در برخی موارد بخشی از خسارت یا دیه توسط بیمه‌گذار پرداخت می‌شود.
- بیمه تأمین اجتماعی: سهم بیمه‌گذار در برخی خدمات درمانی در واقع همان فرانشیز است.
چرا فرانشیز وجود دارد؟
شرکت‌های بیمه به دلایل مختلف فرانشیز را اعمال می‌کنند، از جمله:
- کاهش مبلغ حق بیمه برای بیمه‌گذاران.
- جلوگیری از طرح خسارت‌های جزئی و بی‌اهمیت.
- کاهش هزینه‌های اداری بیمه‌گر.
- تشویق بیمه‌گذاران به دقت و رعایت مقررات برای پیشگیری از خسارت.
جمع‌بندی
فرانشیز بیمه همان سهمی است که بیمه‌گذار باید از خسارت پرداخت کند. این سازوکار در انواع بیمه‌ها وجود دارد و می‌تواند به شکل درصدی، ثابت یا ترکیبی تعیین شود. شناخت دقیق فرانشیز به شما کمک می‌کند هنگام انتخاب بیمه‌نامه، بهترین تصمیم را بگیرید و در زمان وقوع خسارت از شرایط خود آگاه باشید.
Leave a Reply